In Leiden staan er veel kerken, 3 moskeeën en 1 Joodse synagoge. Onze gastredacteur Willem gaat in deze bijdrage nader in op het Joodse gebedshuis in Leiden. Deze synagoge staat aan het Levendaal op de hoek van de Korevaarstraat. Lang niet alle Leidenaars herkennen dit onopvallende gebouw als een synagoge, die al bijna 300 jaar oud is en een heftige geschiedenis heeft.
Een synagoge (letterlijke vertaling: huis van samenkomst) is in het jodendom een gebeds- en gemeenschapshuis, waar religieuze bijeenkomsten plaatsvinden. Joodse gebedshuizen zijn geen gebouwen van pracht en praal. Ze hebben weinig opvallende kenmerken. Ze hebben geen kerktorens en de diensten worden niet aangekondigd met gebeier van klokken.
De eerste synagoge op het Levendaal stond er al in 1723. Dit gebouw bleef dienst doen tot 1762. Toen werd binnen zes maanden op dezelfde plaats een nieuwe synagoge gebouwd met daar aan verbonden een consistoriekamer en een ritueel bad. Het gebouw kreeg toen de gevelindeling, zoals die tot op heden gebleven is, inclusief de gevelsteen met een inscriptie in Hebreeuwse tekens. De vertaling hiervan luidt: ‘De heerlijkheid van dit laatste huis zal groter worden, dan van het eerste, zegt de HERE der heirscharen.’ Deze tekst staat in het Oude Testament van de Bijbel.
Tekst loopt door onder de afbeelding
Bij de buskruitramp van 12 januari 1807 aan het Steenschuur in Leiden werd de synagoge zwaar beschadigd, maar weer hersteld. In 1858 bleek alsnog een grondige verbouwing noodzakelijk. Het gebouw werd met behoud van de gevelindeling vrijwel geheel vernieuwd. In de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw zwaar beschadigd en leeggeroofd. Pas op 2 juni 1947 kon de synagoge na gedeeltelijk herstel weer in gebruik worden genomen door de (meer dan gehalveerde) Joodse gemeenschap.
Als je langs de Leidse synagoge loopt, zie je dat er een kokertje op de deurpost van de consistorie (direct naast de synagoge) is aangebracht. Dit is een mezousa.
Tekst loopt door onder de afbeelding
Een mezoeza (Hebreeuws: deurpost) is een tekstkokertje dat volgens traditioneel Joods gebruik op deurposten wordt aangebracht. Het bevat Bijbelteksten uit het Oude Testament. Het is een traditioneel gebruik van vele Joden om bij binnenkomst van het vertrek waar een mezoeza is aangebracht, de mezoeza aan te raken en vervolgens de vingers naar de lippen te brengen. De mezoeza wordt altijd op een rechterdeurpost aangebracht aan de buitendeuren. Op de consistorie van de Leidse synagoge aan het Levendaal is bovenstaande mezouza bevestigd.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief van indebuurt Leiden en blijf op de hoogte van alles over en rondom Leiden.
Hier wil je wonen: nieuwbouwappartementen met een lage energierekening
Aangeboden door Het Gouden Hart
Stem op ons! indebuurt is genomineerd voor Website van het Jaar
Aangeboden door Pipa Streetfood Bar
Blijf op de hoogte van alles uit Leiden
© 2022 - DPG Media B.V. - Alle rechten voorbehouden